Choroba Cushinga u psa – objawy i leczenie

Źródło: Freepik

Twój pies zaczął pić dużo więcej wody niż zwykle? A może jego brzuch wydaje się powiększony, mimo że nie zmieniliście diety? To tylko niektóre sygnały, które mogą wskazywać na chorobę Cushinga – jedno z najczęstszych schorzeń endokrynologicznych u starszych psów. Choć diagnoza może brzmieć poważnie, zrozumienie tej choroby i dostępnych opcji terapeutycznych pozwala znacząco poprawić jakość życia Twojego czworonoga.

Zespół Cushinga u psa – co to jest?

Choroba Cushinga, znana również jako zespół Cushinga lub nadczynność kory nadnerczy, to stan, w którym organizm psa produkuje nadmierną ilość kortyzolu – hormonu stresu wydzielanego przez nadnercza. Ciało psa działa jakby było w ciągłej mobilizacji, co prowadzi do niekorzystnych zmian w funkcjonowaniu organizmu.

Kortyzol w odpowiednich ilościach jest niezbędny. Reguluje metabolizm węglowodanów, białek i tłuszczów, pomaga kontrolować ciśnienie krwi i reguluje reakcje zapalne. Problem pojawia się wtedy, gdy tego hormonu jest za dużo. Wówczas zaczyna szkodzić organizmowi zamiast go wspierać.

Choroba Cushinga najczęściej dotyka psy starsze – około 7-12 lat, choć zdarza się również u młodszych zwierząt. Niektóre rasy są szczególnie predysponowane do rozwoju tego schorzenia, m.in. pudle, jamniki, teriery i owczarki niemieckie.

Cushing u psa: przyczyny

Istnieją trzy główne typy zespołu Cushinga, różniące się przyczynami nadprodukcji kortyzolu:

• Zespół Cushinga przysadkowy (około 80% przypadków): Najczęstsza forma choroby wynika z obecności drobnego, zazwyczaj łagodnego guza przysadki mózgowej. Ten niewielki gruczoł znajdujący się u podstawy mózgu produkuje ACTH (hormon adrenokortykotropowy), który z kolei stymuluje nadnercza do wydzielania kortyzolu. Gdy guz przysadki rozwija się, zaczyna produkować nadmierne ilości ACTH, co prowadzi do ciągłej stymulacji nadnerczy i nadprodukcji kortyzolu.
  Ta forma choroby częściej dotyka psy ras małych i średnich – szczególnie bichony frise, terriery jack russell, lhasa apso, miniaturowe sznaucery, Yorkshire terriery, pudle miniaturowe i jamniki.

• Zespół Cushinga nadnerczowy (około 15% przypadków): W tej postaci problem tkwi bezpośrednio w nadnerczach – zwykle w postaci guza jednego z nadnerczy (rzadziej obu). Guz ten produkuje kortyzol, niezależnie od sygnałów z przysadki. Ta forma częściej występuje u psów ras większych, takich jak owczarki niemieckie i American Staffordshire Terrier.

• Jatrogenny zespół Cushinga: Trzeci typ choroby rozwija się w wyniku długotrwałego podawania leków steroidowych w terapii innych schorzeń. Dotyczy to szczególnie psów leczonych z powodu chorób autoimmunologicznych, alergii czy stanów zapalnych.

Kortyzol – kiedy badać?

Pojedyncze badanie kortyzolu we krwi mówi niewiele – jego poziom może się zmieniać w ciągu dnia i wzrastać w stresujących sytuacjach, takich jak sama wizyta u weterynarza.

Warto rozważyć badania w kierunku choroby Cushinga, gdy:

• Twój pies ma więcej niż 6-7 lat i zauważasz wieloukładowe objawy sugerujące zaburzenia hormonalne.
• Pojawiły się charakterystyczne zmiany skórne – przerzedzanie sierści, ciemnienie skóry, wiotki brzuch.
• Pies pije nieproporcjonalnie dużo wody (polidypsja) i często się załatwia (poliuria).
• Występuje znaczny wzrost apetytu przy jednoczesnym osłabieniu mięśni.
• Podstawowe badania krwi wykazują charakterystyczne odchylenia.

Warto zwrócić uwagę na tempo narastania objawów. Choroba Cushinga rozwija się stopniowo, przez miesiące, a nawet lata. Wiele zmian, które dostrzegasz u swojego psa, mogłeś początkowo przypisać normalnym procesom starzenia. Dlatego prowadzenie prostego dzienniczka zdrowia – notowanie, ile wody dziennie pije Twój pies, jak często prosi o wyjście na spacer, jak wygląda jego sierść – może być ogromną pomocą dla lekarza przy stawianiu diagnozy.

Źródło: Freepik

Jeśli zastanawiasz się, jak dodatkowo wspierać swojego psa w okresie diagnostycznym i redukcji stresu związanego z wizytami weterynaryjnymi, warto rozważyć naturalne metody uspokajające, które mogą pomóc czworonogowi zachować równowagę emocjonalną i obniżyć poziom kortyzolu.

Choroba Cushinga u psa – objawy

Choroba rzadko objawia się jednym izolowanym symptomem. Te zmiany zazwyczaj pojawiają się równocześnie lub stopniowo:

• nadmierne pragnienie i oddawanie moczu (nadmiar kortyzolu wpływa na zdolność nerek do zatrzymywania wody)
• wilczy apetyt przy jednoczesnej utracie masy mięśniowej
• charakterystyczny obwisły brzuch
• zmiany skórne (tkanka staje się podatna na podrażnienia i wolno się goi), wypadanie sierści, ciemnienie lub wapnienie skóry
• osłabienie, duszność i mniejsza tolerancja wysiłku
• zmiany behawioralne – niektóre psy stają się bardziej apatyczne, inne mogą wykazywać zwiększony niepokój czy niespokojny sen. W rzadkich przypadkach, gdy guz przysadki jest duży i naciska na struktury mózgu, mogą pojawić się objawy neurologiczne

Diagnostyka – jakie badania wykonać?

Niestety nie ma jednego testu, który jednoznacznie potwierdzi diagnozę – potrzebny jest szereg badań klinicznych, laboratoryjnych i obrazowych:

• morfologia krwi i biochemia
• badanie moczu
• test stymulacji ACTH
• test małych i dużych dawek deksametazonu
• stosunek kortyzolu do kreatyniny w moczu
• USG jamy brzusznej
• tomografia komputerowa (CT) lub rezonans magnetyczny (MRI) mózgu
• RTG klatki piersiowej

Diagnoza choroby Cushinga nie jest wyrokiem. Zdecydowana większość psów może żyć długo i wygodnie, pod warunkiem że choroba jest właściwie leczona i monitorowana.

Cushing u psa – leczenie

Choć choroba Cushinga jest przewlekła i wymaga długoterminowego leczenia, dobra wiadomość jest taka, że większość psów dobrze odpowiada na terapię i cieszy się dobrą jakością życia przez wiele lat.

Do metod leczenia należą:

• Trilostan (Vetoryl) – lek pierwszego wyboru. Hamuje produkcję kortyzolu, nie niszcząc nadnerczy. Podaje się go zwykle dwa razy dziennie, a dawkę dobiera się indywidualnie po testach kontrolnych ACTH. Większość psów dobrze go toleruje, a poprawa pojawia się po 4–6 tygodniach.
• Mitotan (Lysodren) – skuteczny, ale stosowanie go wymaga częstych kontroli i ma większe ryzyko działań niepożądanych. Stosowany, gdy trilostan jest nieskuteczny lub niedostępny.
• Leki wspomagające – w razie potrzeby stosuje się preparaty na nadciśnienie, infekcje, wspierające wątrobę oraz suplementy na sierść i skórę.
• Leczenie chirurgiczne – przy guzie jednego nadnercza możliwe jest jego usunięcie (adrenalektomia), co może całkowicie wyleczyć psa. Operacja jest jednak trudna i ryzykowna. Usunięcie guza przysadki wykonuje się bardzo rzadko.
• Radioterapia – stosowana przy dużych guzach przysadki z objawami neurologicznymi; zmniejsza guz i poprawia komfort życia.

Poprawa nie następuje z dnia na dzień. Zazwyczaj pierwsze efekty leczenia – zmniejszone pragnienie i oddawanie moczu – zauważysz po kilku tygodniach. Poprawa kondycji sierści, zwiększenie energii i odbudowa mięśni to proces trwający miesiące. W tym okresie konieczne są częste wizyty kontrolne u lekarza weterynarii. 

Pies będzie wymagał leczenia do końca życia. Po ustabilizowaniu dawki leku wizyty kontrolne odbywają się zwykle co kilka miesięcy. Większość opiekunów stwierdza, że po początkowym okresie dostosowywania leczenia, życie wraca do normy. Pies znowu ma energię do zabawy, jego sierść się poprawia, a brzuch staje się mniej obwisły.

Zespół Cushinga – dieta i naturalne wsparcie

Odpowiednia dieta jest istotnym elementem wspierającym leczenie choroby Cushinga. Sama w sobie nie wyleczy schorzenia, ale może znacząco poprawić komfort życia psa i zminimalizować ryzyko powikłań.

Przeczytaj też: Ile razy dziennie powinien jeść pies?

Źródło: Freepik

Zapewnij psu:

• wysokiej jakości białko w kontrolowanych ilościach
• ilość kalorii i posiłków dopasowane do potrzeb
• antyoksydanty i kwasy omega-3 (zawarte we wszystkich olejach z naszej oferty)

Stres środowiskowy może nasilać objawy i pogorszyć samopoczucie psa. Dlatego warto zadbać o spokojne otoczenie, regularny rytm dnia i unikanie sytuacji stresujących.

Dodatkowe wsparcie znajdziesz w olejach z konopi bogatych w kannabinoidy, takie jak te z naszej linii Wholesome. Dzięki szerokiemu spektrum kannabinoidów wspierają naturalną homeostazę organizmu i pomagają redukować napięcie emocjonalne bez powodowania senności czy zmian w zachowaniu. Dostępne są w wersjach dostosowanych do wielkości psa, co ułatwia precyzyjne dawkowanie.

Receptory kannabinoidowe odgrywają kluczową rolę w reakcji zwierząt na stres, metabolizm, cykle snu, a także pomagają regulować poziom hormonów. Zauważono, że choć olejek CBD nie wpłynął na poziom prolaktyny i hormonu wzrostu, miał zauważalny wpływ na poziom kortyzolu. Dzięki temu, że olej CBD redukuje jego stężenie w organizmie, automatycznie następuje ograniczenie produkcji ACTH.

Warto pamiętać, że suplementacja powinna zawsze być konsultowana z lekarzem weterynarii prowadzącym leczenie – szczególnie w przypadku chorób hormonalnych, gdzie każdy element terapii powinien być ze sobą skoordynowany.

Do pozostałych zaleceń należą:

• krótsze, ale częstsze spacery,
• łatwy dostęp do ogrodu,
• zabezpieczenie domu podkładami higienicznymi,
• stały dostęp do świeżej wody,
• łagodne ćwiczenia budujące mięśnie,
• zapewnienie miękkiego, wygodnego miejsca do leżenia,
• unikanie częstego kąpania i agresywnego szczotkowania,
• kontrolowanie własnych emocji: otaczaj psa spokojem, wyrozumiałością i miłością.

FAQ

Czy choroba Cushinga boli psa?

Sama choroba nie powoduje bólu, ale może prowadzić do dyskomfortu – osłabienie mięśni może sprawiać, że ruch jest trudniejszy, obwisły brzuch może być niewygodny, a zmiany skórne mogą swędzieć. Powikłania, takie jak nadciśnienie czy infekcje, mogą być bolesne. Dlatego tak ważna jest szybka diagnoza i wdrożenie leczenia.

Czy pies z chorobą Cushinga musi być na diecie specjalnej?

Dieta powinna być dostosowana do potrzeb psa – kontrolowana kalorycznie (aby zapobiec nadwadze), z odpowiednią ilością wysokiej jakości białka, wzbogacona w kwasy omega-3 i antyoksydanty. Lekarz weterynarii lub zwierzęcy dietetyk pomogą dobrać odpowiednie rozwiązanie.

Czy choroba Cushinga może przejść sama?

Nie. Jatrogenna forma (wywołana podawaniem sterydów) może się cofnąć po stopniowym odstawieniu leków, ale naturalne formy choroby – przysadkowa i nadnerczowa – nie ustąpią samoistnie. Wymagają leczenia.

Czy mogę zapobiec chorobie Cushinga u mojego psa?

Niestety, nie ma sposobów zapobiegania naturalnym formom choroby Cushinga – są one związane z rozwojem guzów, na które nie mamy wpływu. Mimo wszystko warto unikać niepotrzebnego, długotrwałego podawania kortykosteroidów i regularnie kontrolować zdrowie oraz poziom stresu psa.

Źródła:

Laura Van Vertloo, Cushing Syndrome (Hyperadrenocorticism) in Animals. Merck Veterinary Manual

Elizabeth Koytzoumis, Diagnosing and managing Cushing’s syndrome in dogs. Improve Veterinary Practice