Kortyzol – co to takiego? Stres u zwierząt
9 stycznia 2024
Czy wiesz, że pozostawanie w długotrwałym stresie jest szkodliwe nie tylko dla ludzi? Badania potwierdzają, że psy z podwyższonym poziomem kortyzolu cierpią na liczne objawy kliniczne[1]. Zadbaj o długie życie swojego zwierzaka w zdrowiu i szczęściu – dowiedz się, jak redukować poziom kortyzolu i zapobiegać chorobie Cushinga.
Najważniejsze informacje z tego artykułu:
- Kortyzol to jeden z kilku hormonów wytwarzanych przez organizm w stresujących sytuacjach – występuje zarówno u ludzi, jak i u zwierząt.
- Hormony związane ze stresem nie są szkodliwe same w sobie – jednak gdy ich wysoki poziom utrzymuje się przez długi czas, jest to bardzo szkodliwe dla zdrowia.
- Zaburzone stężenie kortyzolu we krwi powoduje niebezpieczny dla zdrowia i życia zespół Cushinga.
- Możesz obniżać poziom kortyzolu u swojego psa lub kota poprzez odpowiednie zachowanie, unikanie stresorów oraz stosowanie niektórych suplementów diety.
Kortyzol – hormon stresu
W naturalnych warunkach poziom kortyzolu u zwierząt zwiększa się w sytuacjach zagrażających życiu. Stres pomaga szybko i sprawnie reagować na takie bodźce – jest więc niezbędny do przetrwania.
Oprócz kortyzolu, w tym procesie uczestniczy jeszcze kilka innych substancji, z których wszystkie inaczej oddziałują na organizm. Należą do nich:
- Katecholaminy – uwalniają zapasy tłuszczów i cukrów,
- Adrenalina – przyspiesza akcję serca,
- Glikokortykosteroidy – sprawiają, że adrenalina działa dłużej, a metabolizm jest sprawniejszy,
- Hormony tarczycy – pomagają sprawniej dostarczać energię mięśniom,
- Prolaktyna – hamuje procesy związane z reprodukcją,
- Endorfiny i enkefaliny – tłumią dolegliwości bólowe.
Sam kortyzol zwiększa stężenie glukozy we krwi. Liczne badania potwierdzają, że mierzenie stężenia tego hormonu jest świetnym sposobem na oszacowanie poziomu stresu. W reakcji na stresory rośnie ono około dwukrotnie.
Każda reakcja stresowa dzieli się na trzy fazy:
- Stadium alarmowe, czyli reakcja walki lub ucieczki,
- Stadium adaptacji, czyli oswojenie się z nową sytuacją,
- Stadium wyczerpania, które następuje, gdy w ciele kończą się zasoby energetyczne.
Gdy stresująca sytuacja mija, kortyzol pomaga również regenerować organizm. Problem pojawia się wówczas, gdy jego podwyższone poziomy długo się utrzymują. Z ostatniego stadium łatwo przejść do wyniszczającego organizm stresu przewlekłego.
Jak stres działa na zwierzęta?
Źródło: iStock
Ostry stres wywołuje u zwierząt pozytywne skutki, pobudzając go do działania. Jednak jednocześnie zaburza istotne procesy biologiczne i zmienia metabolizm kosztem innych ważnych czynności.
Przewlekły stres powoduje szereg negatywnych objawów[2]:
- Zaburzenia płodności u samic,
- Zahamowany wzrost u młodych,
- Zaburzenia snu,
- Zachowania obsesyjne,
- Zwiększona agresja,
- Gwałtowne oddawanie moczu,
- Unikanie kontaktów,
- Owrzodzenie układu pokarmowego,
- Spadek odporności,
- Brak apetytu,
- Napięcie mięśni,
- Wymioty lub biegunka.
Jak obniżyć poziom kortyzolu?
Psa mogą stresować rozmaite bodźce, w tym np.:
- Separacja,
- Intensywne bodźce dźwiękowe,
- Życie w miejscu, do którego nie zostały przystosowane,
- Nieodpowiednio prowadzone szkolenie,
- Nieznane otoczenie (w tym np. podróże),
- Obcy ludzie i zwierzęta,
- Zły nastrój opiekuna.
Co ciekawe, badania potwierdzają, że skoki kortyzolu w sytuacjach stresowych u psów nie są aż tak gwałtowne, gdy otrzymują wsparcie od człowieka[3]. Twoja obecność i spokój mogą zdziałać cuda dla samopoczucia Twojego psa lub kota. Spróbuj rozładować stres spacerem, zabawą, relaksującą muzyką, przysmakiem, feromonami lub okazaniem czułości.
Postaraj się unikać potencjalnie stresujących sytuacji i w razie konieczności sięgnij po profesjonalną pomoc zwierzęcego psychologa.
Zespół Cushinga – objawy
Źródło: Zooplus
Zespół Cushinga powstaje przez zaburzenia stężenia kortyzolu we krwi[4]. To schorzenie zwane jest też nadczynnością kory nadnerczy, która jest odpowiedzialna za wytwarzanie niektórych hormonów. Może być powodowane przewlekłym podawaniem glikokortykosteroidów (obecnych w niektórych lekach) lub ich nadmierną produkcją przez nadnercza.
Ta choroba najczęściej spotykana jest wśród samic ras:
- Pudli,
- Jamników,
- Terrierów,
- Owczarków Niemieckich,
- Labradorów,
- Bokserów.
Do charakterystycznych objawów zespołu Cushinga należą:
- Zwiększone pragnienie i apetyt,
- Częstsze oddawanie moczu,
- Dyszenie,
- Puchnięcie brzucha,
- Łysienie,
- Osłabienie mięśni,
- Nadciśnienie,
- Apatia,
- Hiperpigmentacja,
- Słaby wzrost włosów,
- Kalcynoza skórna,
- Trudności w gojeniu ran,
- Cukrzyca,
- Objawy neurologiczne.
Nigdy nie należy lekceważyć tej choroby. Nieleczona może doprowadzić do nadciśnienia, zapalenia trzustki, kamicy moczowej, powikłań związanych z cukrzycą, choroby zatorowo-zakrzepowej płuc, a w skrajnych przypadkach nawet do śmierci.
Leczenie zespołu Cushinga u psów
Zespół Cushinga u zwierząt można leczyć farmakologicznie, chirurgicznie lub metodą naświetlania. Lekarz weterynarii pomoże Ci dobrać odpowiedni sposób do przypadku.
Możesz wspierać leczenie weterynaryjne domowymi sposobami. Bardzo ważną rolę pełni w tym dieta. Zwierzęta z zespołem Cushinga powinny otrzymywać większą ilość kwasów tłuszczowych Omega-3 i -6. Doskonałym, naturalnym suplementem tych zdrowych tłuszczy jest olej z nasion konopi.
Warto też zadbać o redukcję stresu w codziennym życiu zwierzęcia oraz zapewnienie mu lepszego samopoczucia. Do tego polecamy produkty Wholesome! z kannabidiolem, który skutecznie pomaga wyciszyć stany napięciowe.
Dla maksymalnej wygody i efektywności dobierz preparat do masy ciała Twojego pupila. Pamiętaj, aby stosować go zgodnie z zaleceniami, które znajdziesz na etykiecie. Dla najlepszych rezultatów polecamy rozłożyć dzienną dawkę na dwie porcje, podawane rano i wieczorem. W ten sposób uzyskasz bardziej równomierny poziom kannabinoidów w organizmie zwierzaka i tym samym zwiększysz ich skuteczność.