Projekty UE
Szukaj
Koszyk 0
Darmowa dostawa od 150zł
Menu

Kortyzol – co to takiego? Stres u zwierząt

9 stycznia 2024
Kortyzol – co to takiego? Stres u zwierząt

Czy wiesz, że pozostawanie w długotrwałym stresie jest szkodliwe nie tylko dla ludzi? Badania potwierdzają, że psy z podwyższonym poziomem kortyzolu cierpią na liczne objawy kliniczne[1]. Zadbaj o długie życie swojego zwierzaka w zdrowiu i szczęściu – dowiedz się, jak redukować poziom kortyzolu i zapobiegać chorobie Cushinga.

Najważniejsze informacje z tego artykułu:

  • Kortyzol to jeden z kilku hormonów wytwarzanych przez organizm w stresujących sytuacjach – występuje zarówno u ludzi, jak i u zwierząt.
  • Hormony związane ze stresem nie są szkodliwe same w sobie – jednak gdy ich wysoki poziom utrzymuje się przez długi czas, jest to bardzo szkodliwe dla zdrowia.
  • Zaburzone stężenie kortyzolu we krwi powoduje niebezpieczny dla zdrowia i życia zespół Cushinga.
  • Możesz obniżać poziom kortyzolu u swojego psa lub kota poprzez odpowiednie zachowanie, unikanie stresorów oraz stosowanie niektórych suplementów diety.

Kortyzol – hormon stresu

W naturalnych warunkach poziom kortyzolu u zwierząt zwiększa się w sytuacjach zagrażających życiu. Stres pomaga szybko i sprawnie reagować na takie bodźce – jest więc niezbędny do przetrwania.

Oprócz kortyzolu, w tym procesie uczestniczy jeszcze kilka innych substancji, z których wszystkie inaczej oddziałują na organizm. Należą do nich:

  • Katecholaminy – uwalniają zapasy tłuszczów i cukrów,
  • Adrenalina – przyspiesza akcję serca,
  • Glikokortykosteroidy – sprawiają, że adrenalina działa dłużej, a metabolizm jest sprawniejszy,
  • Hormony tarczycy – pomagają sprawniej dostarczać energię mięśniom,
  • Prolaktyna – hamuje procesy związane z reprodukcją,
  • Endorfiny i enkefaliny – tłumią dolegliwości bólowe.

Sam kortyzol zwiększa stężenie glukozy we krwi. Liczne badania potwierdzają, że mierzenie stężenia tego hormonu jest świetnym sposobem na oszacowanie poziomu stresu. W reakcji na stresory rośnie ono około dwukrotnie.

Każda reakcja stresowa dzieli się na trzy fazy:

  1. Stadium alarmowe, czyli reakcja walki lub ucieczki,
  2. Stadium adaptacji, czyli oswojenie się z nową sytuacją,
  3. Stadium wyczerpania, które następuje, gdy w ciele kończą się zasoby energetyczne.

Gdy stresująca sytuacja mija, kortyzol pomaga również regenerować organizm. Problem pojawia się wówczas, gdy jego podwyższone poziomy długo się utrzymują. Z ostatniego stadium łatwo przejść do wyniszczającego organizm stresu przewlekłego.

Jak stres działa na zwierzęta?

Jak stres działa na zwierzęta?
Źródło: iStock

Ostry stres wywołuje u zwierząt pozytywne skutki, pobudzając go do działania. Jednak jednocześnie zaburza istotne procesy biologiczne i zmienia metabolizm kosztem innych ważnych czynności.

Przewlekły stres powoduje szereg negatywnych objawów[2]:

  • Zaburzenia płodności u samic,
  • Zahamowany wzrost u młodych,
  • Zaburzenia snu,
  • Zachowania obsesyjne,
  • Zwiększona agresja,
  • Gwałtowne oddawanie moczu,
  • Unikanie kontaktów,
  • Owrzodzenie układu pokarmowego,
  • Spadek odporności,
  • Brak apetytu,
  • Napięcie mięśni,
  • Wymioty lub biegunka.

Jak obniżyć poziom kortyzolu?

Psa mogą stresować rozmaite bodźce, w tym np.:

  • Separacja,
  • Intensywne bodźce dźwiękowe,
  • Życie w miejscu, do którego nie zostały przystosowane,
  • Nieodpowiednio prowadzone szkolenie,
  • Nieznane otoczenie (w tym np. podróże),
  • Obcy ludzie i zwierzęta,
  • Zły nastrój opiekuna.

Co ciekawe, badania potwierdzają, że skoki kortyzolu w sytuacjach stresowych u psów nie są aż tak gwałtowne, gdy otrzymują wsparcie od człowieka[3]. Twoja obecność i spokój mogą zdziałać cuda dla samopoczucia Twojego psa lub kota. Spróbuj rozładować stres spacerem, zabawą, relaksującą muzyką, przysmakiem, feromonami lub okazaniem czułości.

Postaraj się unikać potencjalnie stresujących sytuacji i w razie konieczności sięgnij po profesjonalną pomoc zwierzęcego psychologa.

Zespół Cushinga – objawy

Zespół Cushinga – objawy
Źródło: Zooplus

Zespół Cushinga powstaje przez zaburzenia stężenia kortyzolu we krwi[4]. To schorzenie zwane jest też nadczynnością kory nadnerczy, która jest odpowiedzialna za wytwarzanie niektórych hormonów. Może być powodowane przewlekłym podawaniem glikokortykosteroidów (obecnych w niektórych lekach) lub ich nadmierną produkcją przez nadnercza.
Ta choroba najczęściej spotykana jest wśród samic ras:

  • Pudli,
  • Jamników,
  • Terrierów,
  • Owczarków Niemieckich,
  • Labradorów,
  • Bokserów.

Do charakterystycznych objawów zespołu Cushinga należą:

  • Zwiększone pragnienie i apetyt,
  • Częstsze oddawanie moczu,
  • Dyszenie,
  • Puchnięcie brzucha,
  • Łysienie,
  • Osłabienie mięśni,
  • Nadciśnienie,
  • Apatia,
  • Hiperpigmentacja,
  • Słaby wzrost włosów,
  • Kalcynoza skórna,
  • Trudności w gojeniu ran,
  • Cukrzyca,
  • Objawy neurologiczne.

Nigdy nie należy lekceważyć tej choroby. Nieleczona może doprowadzić do nadciśnienia, zapalenia trzustki, kamicy moczowej, powikłań związanych z cukrzycą, choroby zatorowo-zakrzepowej płuc, a w skrajnych przypadkach nawet do śmierci.

Leczenie zespołu Cushinga u psów

Zespół Cushinga u zwierząt można leczyć farmakologicznie, chirurgicznie lub metodą naświetlania. Lekarz weterynarii pomoże Ci dobrać odpowiedni sposób do przypadku.

Możesz wspierać leczenie weterynaryjne domowymi sposobami. Bardzo ważną rolę pełni w tym dieta. Zwierzęta z zespołem Cushinga powinny otrzymywać większą ilość kwasów tłuszczowych Omega-3 i -6. Doskonałym, naturalnym suplementem tych zdrowych tłuszczy jest olej z nasion konopi.

Oleje z konopii dla psów

Warto też zadbać o redukcję stresu w codziennym życiu zwierzęcia oraz zapewnienie mu lepszego samopoczucia. Do tego polecamy produkty Wholesome! z kannabidiolem, który skutecznie pomaga wyciszyć stany napięciowe.

Dla maksymalnej wygody i efektywności dobierz preparat do masy ciała Twojego pupila. Pamiętaj, aby stosować go zgodnie z zaleceniami, które znajdziesz na etykiecie. Dla najlepszych rezultatów polecamy rozłożyć dzienną dawkę na dwie porcje, podawane rano i wieczorem. W ten sposób uzyskasz bardziej równomierny poziom kannabinoidów w organizmie zwierzaka i tym samym zwiększysz ich skuteczność.


1Tomasz Pyrczek i Tadeusz Stefaniak, Wykorzystanie oznaczania kortyzolu i jego pochodnych w ocenie stresu u psów służbowych
2Moberg G.P., Mench J.A., The Biology of Animal Stress. Basic Principles and Implications for Animal Welfare
3 Hennessy MB, et al., Effects of a program of human interaction and alterations in diet composition on activity of the hypothalamic-pituitary-adrenal axis in dogs housed in a public animal shelter
4 dr hab. n. wet. Marcin Gołyński, prof. nadzw. et al., Monitoring wydzielania kortyzolu u psów